Αυτό είναι το ιστορικό μοναστήρι της Γεννήσεως της Θεοτόκου στη Μεγαλόχαρη Άρτας. Έτσι ακριβώς το απαθανάτισε ο φωτογραφικός μου φακός πριν λίγες μέρες που το επισκέφθηκα. Σ’ αυτόν τον ιερό χώρο με το εικονιζόμενο προαύλιό του στις 15 Ιανουαρίου του 1854 συγκεντρώθηκαν περίπου 450 ένοπλοι άνδρες αποφασισμένοι να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό από το Ραδοβίζι, το οποίο με τη χάραξη των συνόρων το 1832 είχε μείνει έξω από τα ήδη απελευθερωμένα εδάφη της κεντρικής και νότιας Ελλάδας με σύνορο τότε τον Αμβρακικό και Παγασητικό κόλπο.
Οι τολμηροί και αληθινοί εκείνοι πατριώτες φώναξαν το «ελευθερία ή θάνατος» σ’ αυτό εδώ το μοναστήρι και ξεκίνησαν τον ανυποχώρητο ένοπλο αγώνα τους για την απελευθέρωση του Ραδοβιζίου, αφού άκουσαν από τους επικεφαλής οπλαρχηγούς τους και συντονιστές του αγώνα τους την παρακάτω προκήρυξη:
«Οι υποφαινόμενοι κάτοικοι Ραδοβιζίου της επαρχίας Άρτης, βεβαρυμένοι από τας καταπιέσεις και τους υπερόγκους φόρους, προς δε και τας ατιμώσεις των παρθένων μας από αγρίους και ανεπιδέκτους διορθώσεως κατακτητάς Οσμανλίδας, επαναλαμβάνομεν τον κοινόν αγώνα του 1821 ομνύοντες εις το όνομα του Υψίστου και της Ιεράς ημών Πατρίδος, ότι δεν θέλομεν ρίψει τα όπλα εν ουδεμά περιπτώσει και περιστάσει, εάν δεν ανακτήσωμεν την ελευθερίαν μας. Αρχόμενοι ήδη του αγώνος, ελπίζομεν ότι θέλομεν εγείρει υπέρ ημών την συμπάθειαν όλων των συναδέλφων μας ελευθέρων Ελλήνων και των υπό τον ζυγόν του Οσμάνου στεναζόντων αδελφών μας χριστιανών και ότι θέλομεν λάβει τα όπλα προς εξακολούθησιν του κοινού αγώνος του 1821 μαχόμενοι υπέρ πίστεως και Πατρίδος και ανάκτησιν των αναλλοιώτων δικαιωμάτων μας. Ο αγών μας είναι ιερός, είναι δίκαιος και κανείς αναλογιζόμενος το μέγεθος των καταπιέσεων και αισθανόμενος το δίκαιον των Εθνών δεν θέλει ουδέ καν λέξιν κατ’ αυτού και υπέρ του αγρίου τυράννου και της εστημένης εις τους ιερούς Ναούς μας ημισελήνου. Σπεύσατε λοιπόν αδελφοί εις τον κοινόν αγώνα, αποτινάξατε τον επαχθή ζυγόν της τυραννίας και κηρύξατε με ημάς ενώπιον του Θεού και όλου του κόσμου ότι μαχόμεθα υπέρ Πατρίδος και ότι ο Θεός είναι προστάτης των Χριστιανών.
Τη 15η Ιανουαρίου 1854
Οι Πρόκριτοι Ραδοβιζίου
Ιωάννης Κοσσυβάκης - Δημήτριος Κόκκας - Κώστας Κοσμάς - Βασίλειος Νάκος - Ντούλας Βάσος - Κολιός Μαυρομμάτης - Κώστας Πάνου Στούμπος -Δημήτριος Σκαλτσογιάννης - Γεώργιος Κατσικογιάννης- Κώστας Ντερέκος- Καραγιάννης Κοτζίλας -Κων/νος Τσιγαρίδας».
Αν και, σε ημερίδα που οργανώθηκε σ’ αυτόν ακριβώς τον εικονιζόμενο χώρο πριν λίγα χρόνια από το φιλολογικό κόσμο της Άρτας, με επικεφαλής το λογοτέχνη Δημήτρη Βλαχοπάνο, και στην οποία είχα την τιμητική να μιλήσω σε μαζική συγκέντρωση για τα επαναστατικά ραδοβιζινά κινήματα του 1854, 1866 και 1878, είχα θίξει στο τέλος την ανάγκη να ανεγερθεί ένα μνημείο σ’ αυτόν τον προαύλιο χώρο που να θυμίζει στις επόμενες γενιές εκείνη την ιστορική μέρα, δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έγινε απολύτως τίποτα. Ούτε ένα απέριττο μνημείο προς τιμήν εκείνων των αποφασισμένων ηρώων, ούτε μια πέτρινη στήλη που να αναφέρεται σε κείνο το ιστορικό γεγονός, όχι μόνο με την τεράστια σημασία του για το Ραδοβίζι και την Ήπειρο ευρύτερα, αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα!!!
Θυμάμαι που παριστάμενοι τότε βουλευτές εξ Άρτης και άλλοι επίσημοι μου δήλωσαν πως «για πρώτη φορά άκουσαν για εκείνα τα επαναστατικά κινήματα, τα αγνοούσαν… και πως θα έκαναν το παν για να γίνουν ευρύτερα γνωστά». Και λέω τώρα: καλά, οι περισσότεροι εξ αυτών είναι ανιστόρητοι και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι οι ψήφοι ενώ την ιστορία και τις παραδόσεις μας τα έχουν γραμμένα στα υπογάστριά τους. Το γνωρίζω πολύ καλά αυτό και δεν εκπλήσσομαι με την αδιαφορία τους. Μέμφομαι, όμως, την Ομοσπονδία Ραδοβιζινών, τους ραδοβιζινούς πολιτιστικούς Συλλόγους και προπαντός την τοπική Αυτοδιοίκηση της περιοχής για την αδιαφορία τους και τη λήθη τους προς τους προγόνους μας. Και τούτο διότι εκείνοι έδωσαν τη ζωή τους για να αποφασιστεί, μετά τους σκληρούς πολεμικούς τους αγώνες και τις πολλές θυσίες τους, το 1878 στο Συνέδριο του Βερολίνου η απελευθέρωση του Ραδοβιζίου, των Τζουμέρκων και μέρους της Θεσσαλίας, με τη διεύρυνση των συνόρων του νεοσυσταθέντος τότε ελληνικού κράτους βορειότερα, με σύνορο από τα τουρκικά κατεχόμενα τον Άραχθο ποταμό. Το ομηρικό «αιδώς Αργείοι» είναι γνωστό σε όλους. Εγώ, όμως, για το θέμα που θίγω εδώ θέλω να βροντοφωνάξω με στεντόρεια τη φωνή μου: αιδώς Ραδοβιζινοί τοπικοί άρχοντες! αιδώς πολιτιστικοί φορείς της περιοχής αυτής! αιδώς ελληνική πολιτεία γενικότερα που συλλήβδην γίνατε επιλήσμονες του χρέους προς τους ηρωϊκούς εκείνους προγόνους μας, οι οποίοι κατέβηκαν εκεί χαμηλά, κάτω σ’ αυτό το μοναστήρι της Μεγαλόχαρης, αποφασισμένοι να νικήσουν ή να πεθάνουν για την ελευθερία ολόκληρης της ραδοβιζινής περιοχής, την υπόδουλη στους Τούρκους για 400 και πάνω χρόνια. Και το πέτυχαν αφού πρώτα χύθηκε πολύ αίμα και έδωσαν τις ζωές τους στα πεδία των μαχών. Είναι αυτοί που «κάτω απ’ το χώμα μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σχοινί» που περιμένουν έστω κι ένα ευχαριστώ από μας, τους μετέπειτα από αυτούς Ραδοβιζινούς κι όχι μόνο.
Έστω και τώρα ας στηθεί ένα μνημείο σ’ αυτόν τον ιερό και ιστορικό χώρο κι ας τους τιμήσουμε δεόντως. Έχουμε υπέρτατο χρέος.-
Κώστας Λ. Χρήστος
Φιλόλογος – συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου