ΙΕΡΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΜΟΝΗ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΑ ΡΟΒΕΛΙΣΤΑ ΑΡΤΑΣ

Σύντομον ἱστορικὸν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ῥοβελίστης, ἀφιερωμένη εἰς τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου, εὑρίσκεται ἐν τῇ ὀρεινῇ περιφερείᾳ τῶν Ῥαδοβυζίων κοντὰ εἰς τὸ χωρίον Βελεντζικόν, ἀπέχουσα 6 χλμ. ἀπὸ τὸν κεντρικὸν δρόμον Ἄρτης-Ἄνω Καλεντίνης. Κτίσμα τοῦ 10ου αἰῶνος κατὰ τὸν Μητροπολίτην Ἄρτης Σεραφεὶμ Ξενόπουλο (Δοκίμιον ἱστορικὸν περὶ Ἄρτης καὶ Πρεβέζης), ξαναχτίστηκε ἐκ θεμελίων, τὸ 1856. Κατὰ τὸν ἴδιον: ἐν ταύτῃ τῇ Ἱερᾷ Μονῇ σώζεται ἀρχαία καὶ θαυματουργὸς Εἰκὼν τῆς Θεοτόκου, μετρίου μεγέθους, κεκοσμημένη πᾶσα δι’ ἀργύρου καθαροῦ· ταύτην οἱ ἐγχώριοι καλούσιν Μοσχόβισσαν, πιστεύοντες ὅτι ἀπεστάλη ἐκ τῆς Μόσχας πρὸ 800 ἐτῶν.

Ἡ ἵδρυσις τῆς Μονῆς ἔγινε ἀπὸ τὸν Ἀρχιμανδίτην Ἀμβρόσιον ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ὡς ὁ πρῶτος ἡγούμενος τῆς Μονῆς, κάτω ἀπὸ τὶς ἑξῆς συνθήκες:

Κατὰ τὰς ἀρχὰς τοῦ ΙΑ΄ αἰῶνος διῆλθεν ἐκ τῆς Ἐπισκοπῆς Βελεντζικοῦ (τὸ Βελεντζικὸν ἦτο ἕδρα τοῦ Ἐπισκόπου Ῥαδοβυζίων), Ἱερομόναχός τις ἐντελῶς ἄγνωστος εις τὴν περιοχήν, ἔχων μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν θαυματουργὸν Εἰκόνα τῆς Θεοτόκου. Ἐπιθυμῶν ὁ Ἐπίσκοπος, ὅπως ἐν τῇ περιφερείᾳ του ἱδρύση Μοναστήριον, καὶ εὑρὼν τοῦτον κατάλληλον, ἔδωσεν εἰς αὐτὸν εὐλογίαν ἵνα μείνῃ καὶ μονάσῃ εἰς τὴν Κόκκινην Ἐκκλησιάν. Ἀλλ’ ἡ Εἰκὼν τὴν ἑπομένην δὲν εὑρέθη εἰς τὴν θέσιν τοῦ Ναοῦ, ὅπου ἐτοποθετήθη. Μετ’ ὀλίγας ἡμέρας, ποιμήν τις εὗρε ταύτην μακρὰν καὶ κάτω τῆς Κόκκινης Ἐκκλησιᾶς. Τοῦτο ἐπανελήφθη δύο-τρεῑς φορές. Καθὼς ἀναφέρεται εἷς χωρικὸς εἶπε: Κάτι ἔχει αὐτὴ ἡ Εἰκὼν καὶ ῥοβολάει· ἐξ οὗ καὶ Ῥοβελίστα ἐπωνομάσθη. Τότε πλέον ἐπείσθησαν ὅλοι, ὅτι ἐκεῖ ἦτο θέλημα νὰ γίνῃ τὸ Κοινόβιον. Ἀνηγέρθησαν περικαλλὴς Βυζαντινὸς ναός, (σταυρεπίστεγη βασιλικὴ μετὰ τρούλου) κελλία καὶ ξενώνες.

Ἐπὶ Τουρκοκρατίας ὁ Ἐπίσκοπος Ῥαβοδυζίων εἶχεν τὴν Μονὴν ὡς ὁρμητήριόν του εἰς τὸν Ἐθνικὸν καὶ θρησκευτικὸ ἀγῶνα, ἱδρύσας ἐν αὐτῇ Ἱερατικὴν Σχολὴν πρὸς καταρτισμὸν τῶν Ἱερέων τῆς Ἐπισκοπῆς του.

Σημαντικὸ ὑπῆρξεν ἐπίσης κατὰ τὰ δύσκολα χρόνια τῆς δουλείας καὶ τὸ φιλανθρωπικόν της ἔργον.

Ἐνοχληθέντες οἱ Τούρκοι ἀπὸ τὴν θρησκευτικὴν καὶ Ἐθνικὴν δρᾶσιν τῆς Μονῆς ἐτοποθέτησαν ἐν αὐτῇ μόνιμον Τουρκικὸν ἀπόσπασμα πρὸς παρακολούθησιν πάσης κινήσεως. Τὸ 1854 ἐξεῤῥάγη τοπικὴ ἐπανάστασις. Ἡ Μονὴ κατεκαύθη καὶ ἐκ θεμελίων κατεστράφη.

Ἐσώθησαν ἐκ τοῦ ἐμπρησμοῦ καὶ τῆς καταστροφῆς ἡ Ἱερὰ Εἰκὼν τῆς Θεοτόκου ὁ χρυσοκέντητος Έπιτάφιος, μέρος τῆς Βιβλιοθήκης καὶ ἐλάχιστα χειρόγραφα.

Ἡ Μονὴ ξαναχτίστηκε τὸ 1856, ἐπὶ Ἡγουμένου Ἀνθίμου, παρέμεινε δὲ ἐν ἐνεργείᾳ μέχρι τὸν ἐμφύλιον πόλεμον, ὁπότε ἐρημώθηκε καὶ καταστράφηκε ἐκ νέου. Τὸ ἔτος 1942 κατόπιν ἐνεργειῶν τοῦ Ἡγουμένου Γερασίμου Καλούτση συναντήθησαν στὴν Μονὴ ὁ Ν. Ζέρβας καὶ ὁ Ἄρης Βελουχιώτης, διὰ νὰ συμφωνήσουν ὅτι ἀγωνίζονται διὰ τὸν ἴδιον σκοπόν.

Ἡ τελευταία ἐκ βάθρων ἀνακαίνιση τῆς Μονῆς ἔγινε τὸ 1951, ἀπὸ τὸν Ἱερομόναχον Μητροφάνην Μητσιλῆ, πνευματικὸν καθοδηγητὴν τῆς Μονῆς καὶ τὴν ἀδελφήν του Ἀνδριανήν, πρώτην Ἡγουμένη τῆς Μονῆς, ἡ ὁποία Μονὴ τὸ 1965 ἐπὶ Μητροπολίτου Ἰγνατίου Γ΄ Τσίγκρη, μετετράπη εἰς γυναικείαν.

Ἡ μονὴ ἀποτελεῖται ἀπὸ τὸ καινούριο Καθολικό, τὸ ὁποῖον συμφώνως μὲ τὴν εἰς τὸν νότιον τοῖχόν του ἐπιγραφήν, χτίστηκε τὸ 1978 καὶ ἀπὸ τὶς γύρω ἀπὸ αὐτὸ ἀνακαινισμένες κτιριακὲς ἐγκαταστάσεις.

Σήμερον ἡ Ἱερὰ Μονή, εἰς τὴν ὁποίαν ἐγκαταβιοῖ Μοναστικὴ Ἀδελφότης μὲ Ἡγουμένην τὴν Ὁσιωτάτην Μοναχὴν Θεοκτίστην Μαργώνην, συνεχίζει τὴν πορείαν της, ἐνῶ πλῆθος πιστῶν προσέρχονται καθημερινά, διὰ νὰ λάβουν πνευματικὴν στήριξιν καὶ νὰ ἐνισχυθοῦν ἀπὸ τὴν χάριν καὶ τὶς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου.

Τέλος, ταπεινῶς ἐπικαλούμεθα τὴν εὐλογίαν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ῥοβελίστης ἐπὶ πάντας τοὺς προσκυνητὰς τῆς Μονῆς της, καὶ ὅλους τοὺς πιστούς.