Ανάκληση των αδειών Παραγωγής των υδροηλεκτρικών της ΤΕΡΝΑ στα Θεοδώριανα.

Τίτλοι τέλους της υπόθεσης των υδροηλεκτρικών της ΤΕΡΝΑ στα Θεοδώριανα

Με δύο ανακοινώσεις της η ΡΑΕ ανακαλεί, έπειτα από σχετική αίτηση της κατασκευάστριας εταιρείας ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ, τις άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα δύο μικρά υδροηλεκτρικά στα ποτάμια "Άσπρη Γκούρα" και "Μουζάκι" των Θεοδωριάνων. Συγκεκριμένα με την 595/2013 απόφαση της ΡΑΕ ανακαλείται η άδεια για το μικρό υδροηλεκτρικό ισχύος 2,3ΜW στη θέση "Μουζάκι", ενώ με την 593/2013 απόφαση ανακαλείται και η άδεια παραγωγής για το δεύτερο υδροηλεκτρικό ισχύος 2,5 ΜW στη θέση "Άσπρη Γκούρα". Το ιστορικό της υπόθεσης των υδροηλεκτρικών στα Θεοδώριανα Στο σημείο  αυτό έχει σημασία μια  ιστορική αναδρομή στην υπόθεση των υδροηλεκτρικών που δίχασε το χωριό μας για αρκετά χρόνια, αλλά και στον πολυετή αγώνα του συλλόγου μας ΟΙ ΟΡΕΙΝΟΙ, με τη σύμπραξη κατοίκων και  άλλων φορέων του χωριού, για την αποτροπή της εγκατάστασής τους.     Όλα ξεκίνησαν το 1997, πριν δεκαεπτά χρόνια δηλαδή, με την ιδέα κάποιων συγχωριανών μας ότι η "ανάπτυξη" της περιοχής των Θεοδωριάνων θα έρθει με την εγκατάσταση τεσσάρων μκρών υδροηλεκτρικών στα ποτάμια του χωριού μας. Την ίδια χρονιά εγκρίνεται άδεια παραγωγής της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ  Α.Ε., η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, για μικρό υδροηλεκτρικό ισχύος 4,6 ΜW. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την εκτροπή και σωλήνωση των δύο χειμαρροπόταμων κοντά στις πηγές τους και την κατάληξή τους σε ένα κοινό σταθμό στη θέση "Σμίξη" στον πάτο του χωριού. Όλα αυτά, όταν ήδη έχει προχωρήσει  η κατασκευή και εγκατάσταση ανόλογου έργου της ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ Α.Ε. ισχύος 4ΜW. Οι πρώτες αντιδράσεις από μια μικρή στην αρχή ομάδα κατοίκων, άρχισαν να μεγαλώνουν όταν ήρθε στο φως ο  ακριβής σχεδιασμός των έργων, αλλά και η προσπάθεια να περαστούν ως έργα" ανάπτυξης" τάζοντας ακόμα και χιλιάδες θέσεις εργασίας(!), χωρίς να υπολογίζονται οι μη αναστρέψιμες καταστροφικές  επιπτώσεις τους στο φυσικό πλούτο του χωριού μας. Από την ανάγκη ακύρωσης αυτών των έργων ξεπήδησε το 1999 η ίδρυση του συλλόγου μας "ΟΡΕΙΝΟΙ" με πρόεδρο το Ντίνο Γιώτη, ο οποίος σε μια προηγούμενη θυελλώδη Λαϊκή Συνέλευση των κατοίκων στην πλατεία του χωριού είχε ήδη ξεκινήσει τον αγώνα κατά των έργων αυτών. Στις 21 Φλεβάρη του 2000 οι σύλλογοι "Ορεινοί" και "Κωστηλάτα" καθώς και κάτοικοι του χωριού, καταθέτουν προσφυγή στο ΣτΕ κατά της έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου. Τα έξοδα, 1 εκατομμύριο δραχμές τότε,  συγκεντρώνονται από έρανο μεταξύ των συγχωριανών. Στις 7 Σεπτέμβρη του 2000 οι "Ορεινοί" καλούν τους συγχωριανούς σε συλλαλητήριο στην πλατεία του χωριού, κάτι πρωτόγνωρο για τα Θεοδώριανα, αφού για πρώτη φορά κάτοικοι εμφανίζονται στην πλατεία με μαύρες σημαίες στα χέρια. Η κινητοποίηση αποκτά πανηγυρικό χαρακτήρα, αφού την ίδια ώρα γνωστοποιείται  απόφαση του ΣτΕ για προσωρινή αναστολή των έργων της ΤΕΡΝΑ, που πριν μερικές μέρες είχαν ήδη ξεκινήσει. Το 2004 με την υπ' αριθμ: 928/2004 απόφαση του ΣτΕ ακυρώθηκε οριστικά η έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων του έργου. Η πρώτη μεγάλη νίκη των κατοίκων. Αν και σήμερα πολλοί πιστεύουν ότι εκεί τελείωσαν όλα, η υπόθεση είναι ακόμα στην αρχή. Η εταιρεία επανέρχεται εκ νέου (21-11-2006)  με δύο τώρα μικρά υδροηλεκτρικά, αφού" σπάει"  το πρώτο  του οποίου ακυρώθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι σε δύο μικρότερα. Ένα στον κλάδο "Άσπρη Γκούρα"  ισχύος 3 ΜW  και ένα στον κλάδο "Μουζάκι" ισχύος 3,9 MW. Ο σχεδιασμός ίδιος. Προβλέπει εκτροπή και σωλήνωση  των νερών για αρκετά χιλόμετρα και δύο πλέον σταθμούς παραγωγής. Η απάντηση έρχεται στις 2 Ιουλίου του 2008 με μια κοινή συνένετευξη τύπου στην Άρτα,  φορέων και συλλόγων του χωριού (Ορεινοί, Κωστηλάτα καθώς και του Συνεταιρισμού  Θεοδωριάνων) με ισχυρή επιχειρηματολογία,  αφού έχουμε στα χέρια μας τις Μελέτες των έργων. Η υπηρεσία Νεώτερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπέιρου, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη της υπόμνημα των φορέων του χωριού που της στάλθηκε, με το 3417/7.11.2008 έγγραφό της γνωμοδοτεί αρνητικά στην κατασκευή του έργου, αφού ο ένας σταθμός παραγωγής βρίσκεται πολύ κοντά στο πέτρινο γεφύρι και στον παλιό νερόμυλο, που έχουν ανακηρυχτεί διατηρητέα μνημέια. Μετά από αυτό, η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος επιστρέφει τους φακέλους των έργων στην εταιρεία για επανασχεδιασμό, ζητώντας να ληφθούν υπόψη οι  αντιρρήσεις της υπηρεσίας Νεώτερων Μνημείων Ηπέιρου. Η εταιρεία δεν εγκαταλείπει τα σχέδιά της ούτε βέβαια και εμείς τον αγώνα μας. Επανέρχεται με νέες περιβαλλοντικές μελέτες για τα δύο έργα με τον ίδιο σχεδιασμό μετακινώντας μόνο τους σταθμούς παραγωγής για να αποφύγουν το νερόμυλο και το πέτρινο γεφύρι, αλλά και για να απέχουν 1.000 μέτρα από το ήδη υπάρχον φράγμα της ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ σύμφωνα με το Χωροταξικό πλαίσιο. Ταυτόχρονα γίνεται νέα τροποποίηση ως προς την ισχύ των έργων σε 2,8 MW το καθένα ( 11-2-2009). Ξανά συναγερμός. Νέα κοινή συνέντευξη τύπου στην Άρτα (5-3-2010) με τους τρεις φορείς ( Ορεινοί, Κωστηλάτα, Συνεταιρισμό), αλλά και την εκπροσώπηση της Κοινότητας Θεοδωριάνων με δύο κοινοτικούς συμβούλους.Το κοινοτικό Συμβούλιο Θεοδωριάνων ήδη έχει ταχθεί με προηγούμενη σχετική ομόφωνη απόφασή του κατά οποιασδήποτε άλλης τέτοιας επέμβασης στα ποτάμια. Ακολουθεί κοινό υπόμνημα (Ορεινοί, Κωστηλάτα, Συνεταιρισμός Θεοδωριάνων, Εκκλησιαστικό συμβούλιο) προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και Υπουργεία. Ακολουθούν δύο νέες αρνητικές γνωμοδοτήσεις. Της ΝΕΧΩΠ Άρτας (8-1-2010) και της Διεύθυνσης Υδάτων της Περιφέρειας Ηπέιρου (3-5-2010). Σε σύσκεψη της ΝΕΧΩΠ Άρτας εκτός από εκπροσώπους της εταιρείας καλέστηκαν να συμμετέχουν και ο πρόεδρος (Δημήτρης Στεργιούλης)  και μέλη του Δ. Σ. των "Ορεινών"( Μαριάνθη Παπαγιάννη). Εκεί παρόντων εκπροσώπων της εταιρείας δόθηκε η ευκαιρία να αναδειχτούν οι θέσεις μας και τα ισχυρά επιχειρήματά μας κατά των έργων. . Το ίδιο συνέβηκε και τον Απρίλη του ίδιου έτους όταν κλιμάκιο της Διεύθυνσης Υδάτων της Περιφέρειας  Ηπείρου, συνοδευόμενο από την υπεύθυνο της εταιρείας ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ στην Ήπειρο και δύο μηχανικούς της εταιρείας έπρεπε να κάνουν αυτοψία στα ποτάμια και στο χώρο εγκατάστασης των έργων. Η τότε προϊστάμενος της Διέυθυνσης Υδάτων Ηπείρου, μια πραγματικά δίκαιη και εξαιρετική υπάλληλος, θέλησε να υπάρχει και εκπρόσωπος  των "Ορεινών" , αλλά και κάτοικοι του χωριού. Τα επιχειρήματα ήταν πάλι συντριπτικά υπέρ μας. Σημασία έχουν δύο στιγμές κατά τη διάρκεια της αυτοψίας. Ενώ βρισκόμαστε στους καταρράκτες και αφού έμειναν όλοι έκπληκτοι, ακόμα και οι υπάλληλοι της εταιρείας, να φωτογραφίζονται με την ομορφιά του τοπίου, ψάχνουμε το ακριβές σημείο εγκατάστασης του φράγματος μέσω GPS. Μόλις διαπιστώνεται ότι δεν απέχει παρά λίγο μέτρα από τους καταρράκτες, η υπάλληλος γυρίζει σχεδόν επιθετικά στην υπεύθυνο της εταιρείας: 'Εδώ θέλετε να κάνετε τέτοιο πράγμα; Σ' αυτό το τοπίο; Αυτό δεν γίνεται. Και το δεύτερο, όταν μετά καθίσαμε σε καφενείο του χωριού για να τους κεράσουμε,  μηχανικός της εταιρείας μου εμπιστεύεται: Έχετε δίκιο δεν φανταζόμουν ποτέ ότι πρόκειται για ένα τόσο όμορφο μέρος. Κάποια  στιγμή θα πάρω τους φίλους μου και θα έρθουμε για να μείνουμε στο χωριό σας σαν επισκέπτες. Κι όμως το σίριαλ δεν έχει τελειώσει.  Στις 30-6-2011 έχουμε εκ νέου τροποποιήσεις των αδειών παραγωγής ως προς την ισχύ των έργων σε 2,3 MW το ένα και σε 2,5 MW το άλλο. Ο σύλλογός μας ζητά εγγράφως από το Υπουργείο Περιβάλλοντος αντίγραφα των νέων μελετών. Η Ειδική Υπηρεσία περιβάλλοντος( ΕΥΠΕ) ζητά από την εταιρεία τα  σχετικά αντίγραφα. Η εταιρεία δεν τα προσκομίζει ποτέ, ενώ παράλληλα αιτείται για τρίτη φορά τροποποίηση ισχύος των έργων σε 2 MW το καθένα (1-9-2011). Ωστόσο δεν προσκομίζει τα απαραίτητα συμπληρωματικά στοιχεία που ζητήθηκαν και η ΕΥΠΕ, όπως φρόντισε να ενημερώσει εγγράφως το σύλλογό μας, θέτει τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στο αρχείο της Υπηρεσίας (16-12-2011). Η τελευταία εξέλιξη με τις ανακλήσεις των αδειών  είναι όπως φαίνεται το αίσιο τέλος ενός αγώνα που κράτησε δεκαπέντε χρόνια. Ο αγώνας, τo πείσμα, η αποφασιστικότητα και η θέληση φορέων και κατοίκων για τόσα χρόνια, καταδεικνύει με τον πλέον σαφή τρόπο ότι είμαστε διατεθειμμένοι  και στο μέλλον να αποτρέψουμε με κάθε τρόπο κάθε ανάλογη επιβουλή, που θα έχει στόχο την πλούσια φυσική κληρονομιά του τόπου μας . Ανοιχτό ωστόσο παραμένει το θέμα με το υδροηλεκτρικό, που λειτουργεί στην περιοχή μας από το 2004, το οποίο ανήκε στην εταιρεία ΜΗΧΑΝΙΚΗ και του οποίου αν και είχαμε προσφύγει  και γι αυτό στο ΣτΕ, δεν πετύχαμε την ακύρωσή του. Από τις (11-3-2011),  ανήκει στην εταιρεία    ΗΛΥΣΙΟΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΗ Α.Ε ύστερα από πώληση.  Αυτό που μένει είναι η εμμονή μας  στην αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, κάτι που δεν συνέβαινε την περίοδο που ανήκε στη ΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε.. Το μεγάλο θέμα όμως είναι η μη καταβολή μέχρι τώρα του 1% των εσόδων του, που έπρεπε από το 2010 να πιστώνεται στα τιμολόγια της ΔΕΗ των κατοίκων. Αν και ο ΛΑΓΗΕ παρακρατεί το ποσό από την εταιρεία δεν έχει αποδοθεί ποτέ στους κατοίκους. Αναδείξαμε το θέμα και ήδη έχουμε δρομολογήσει τις πρώτες νομικές ενέργειες από μέρους μας. Σύντομα θα ενημερώσουμε σχετικά  τους συγχωριανούς. Δημήτρης Στεργιούλης ( η πρώτη φωτογραφία είναι από το συλλαλητήριο στην πλατεία του χωριού το Σεπτέμβρη του 2000 και η δεύτερη από την αυθόρμητη δυναμική κινητοποίηση των κατοίκων που απέτρεψε  κλιμάκια της εταιρείας και υπηρεσιών να κάνουν αυτοψία στα ποτάμια, τον Ιούλιο του 2008. Αφιερωμένες στους συγχωριανούς μας που πρωτοστάτησαν στον αγώνα, σε αυτούς που δεν βρίσκονται πλέον μαζί μας και ιδιαίτερα στη μνήμη του Αλέκου Παπαγεωργίου). http://www.theodoriana.com/