Η Διάνοιξη αμαξωτού δρόμου στο Ραδοβύζι

ε:

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ανδρέα Παππά.

«…….. Πριν τον πόλεμο του 1940, τότε που ήταν στις δόξες του ο καλόγερος Μελατών Γεράσιμος Καλούτσης, με δικές του ενέργειες, το καλοκαίρι του 39, αν δεν κάνω λάθος, ανοίχτηκε αμαξωτός, δρόμος από τις Μελάτες, μέχρι την Παλαιοκάμαρα. Ο δρόμος αυτός, ανοίχτηκε με το σκαμπάνι και με το φτυάρι, δια προσωπικής εργασίας. Η προσωπική εργασία ήταν υποχρεωτική και οι εργάτες ήταν από διάφορα χωριά. Χορηγούσε δε το Μοναστήρι, μια κουραμάνα ψωμί στον κάθε εργάτη ημερησίως κι για φαγητό από μια καραβάνα μεσημέρι και βράδυ, αν δεν ήταν φασουλάδα, θα ήταν σίγουρα φακές. Αν δεν προέκυπτε ο πόλεμος το 1940, το έργο θα συνεχίζονταν, διότι ο Καλούτσης, συνδέονταν στενά με τον Νομάρχη της Άρτας Παναγιώτη Βασιλάκη και σύμφωνα με το καθεστώς του Μεταξά, ο Νομάρχης, έλυνε κι έδενε στο Νομό του.
Μετά τον πόλεμο, όταν ανασυγκροτήθηκε πάλι το Ελληνικό κράτος κι εγκρίθηκε αμαξωτός δρόμος Άρτα-Ραδοβύζια, τα πράγματα άλλαξαν. Σύμφωνα με τις μελέτες που έγιναν, αποφασίστηκε η διάνοιξη να αρχίσει από το «Πουρνάρι» και δια μέσου «Βλάχας», να ανεβεί στο «Λυβίτσικο» κι από εκεί στον «Αστραποκαμμένο». Το έργο το ανάλαβε η Πρόνοια και πλήρωνε ημερομίσθιο, (11) έντεκα δραχμές, χωρίς συσσίτιο.

Τότε η δεκάρα έβγαινε δύσκολα, διότι δεν υπήρχαν δουλειές και οι κάτοικοι το θεώρησαν για μεγάλο ευεργέτημα. Από μερικές οικογένειες δούλευαν από δυο κι από τρία άτομα και ήταν λογαριασμός. Επίσης την εποχή εκείνη, κάτοικοι του χωριού Βραγγιανών, φοβούμενοι από τους Συμμορίτες, κατέβηκαν στην Άνω Καλεντίνη για να βρούνε άσυλο και με την διάνοιξη του δρόμου, βουλεύτηκαν κι εκείνοι. Παρ’ όλου που δεν υπήρχαν μηχανήματα και η διάνοιξη του δρόμου γίνονταν με πρωτόγονα μέσα, με τον κασμά και με φτυάρι, η ρόδα του αυτοκινήτου, κύλησε σε σύντομο χρονικό διάστημα, απάνω στα χώματα της Άνω Καλεντίνης. Με γρήγορους ρυθμούς ο δρόμος πέρασε τα όρια του Δήμου μας προχωρώντας προς τα χωριά του Δήμου Τετραφυλλίας. Το χωριό, άρχισε να ζωογονεί και να λαμβάνει πάλι τον προπολεμικό ρυθμό του…….»

O Κώστας Α. Παππάς - Kapaka Pappas - συμπληρώνει:
Τα δυο αυτοκίνητα των παρακάτω φωτογραφιών ήταν του Κώστα Λαζάρου Πλακούτση (τέως προέδρου της κοινότητάς μας). Τις αναμνηστικές φωτογραφίες μας τις έδωσε ο Γιώργος Γιαννακού Πλακούτσης.

Το με αριθμό κυκλοφορίας 52026 (πρώτη φωτογραφία) εκτελούσε το δρομολόγιο Άνω Καλεντίνη – ΑΡΤΑ κατά την τριετία 1957-1960. Οδηγός ήταν ο Κώστας Λαζ. Πλακούτσης και βοηθός ο Γιώργος Γιαν. Πλακούτσης. Ήταν 7θέσιο!!!
Το άλλο (δεύτερη φωτογραφία)  εκτελούσε το δρομολόγιο Άνω Καλεντίνη – ΑΡΤΑ από το 1961 ως το 1968. Οδηγός ήταν ό Γιώργος Γιαννακού Πλακούτσης και ήταν 14θέσιο!!!

Στη  φωτογραφία (στο ποτάμι της Παλιοκάμαρας) φαίνεται ολοκάθαρα και η κατάσταση του οδοστρώματος. Όλος ο δρόμος μέχρι το σημερινό Φράγμα Πουρναριού ήταν σ αυτή την κατάσταση. Από το Θεοτοκιό (μοναστήρι) και κάτω είχε άσφαλτο! Η διαδρομή Καλεντίνη – ΑΡΤΑ τα πρώτα χρόνια διαρκούσε πάνω από δυο ώρες.

Dimos Kafkias  ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΠΟΥ ΠΗΓΕ ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΦΟΡΤΗΓΟ(ΠΙΘΑΝΟΝ 1939). ΗΡΘΕ ΟΔΙΚΩΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΚΑΜΑΡΑ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΘΗΚΕ.ΟΛΟΙ ΦΩΡΤΩΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΕΝΩ ΟΚΤΩ-ΔΕΚΑ ΑΝΔΡΕΣ ΚΟΥΒΑΛΗΣΑΝ ΤΟ ΣΑΣΙ.ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΝ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΞΥΛΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΧΕΛΩΟ ΜΕ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ ΑΓΡΙΝΙΟ.

Kapaka Pappas 14 Ιουνίου στις 10:08 μ.μ. Δήμο, Ο Γιώργο-Πλακούτσης έχει φωτογραφίες πολύ παλαιών λεωφορείων που οδηγούσε ο ίδιος. Μπορεί να μας τις δανείσει. Συζητώντας μου είπε, τα πρώτα λεωφορεία των ορεινών γραμμών ήταν (7) επτά θέσεων! Μετέφεραν όμως μέχρι 12 επιβάτες. 7 στις θέσεις, 2 καθιστοί στο διάδρομο (καρεκλάκι), 2 στα φτερά και στην ανάγκη 1 στη σκάρα. Φαίνεται αστείο, είναι όμως αληθινό. Αυτά τα λεωφορεία κυκλοφορούσαν μέχρι το 1960 -62, τα θυμάμαι και εγώ πολύ καλά.

Kapaka Pappas 10 Αυγούστου στις 6:46 μ.μ. Τις φωτογραφίες των παλαιών λεωφορείων  και τις πληροφορίες έδωσε ο Γιώργος Γ. Πλακούτσης.

Dimos Kafkias 10 Αυγούστου στις 10:33 μ.μ.  ΤΟ 1950 ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΑΠΟ ΑΣΦΑΚΕΡΟ ΠΡΟΣ ΒΕΛΕΝΤΖΙΚΟ. ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Μ.Ο.Μ.Α. ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΟΧΗΜΑ ΠΟΥ ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΟ ΒΕΛΕΝΤΖΙΚΟ ΗΤΑΝ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΥΚΙΑ ΤΟ 1964. (Ο ΚΑΡΝΑΒΑΛΟΣ). ΟΔΗΓΟΣ ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΑΠΟ ΔΙΧΟΜΟΙΡΙ (ΠΡΩΤΟΣ) Ο ΛΑΚΗΣ ΧΑΡΟΣ (ΟΙ ΒΕΛΕΝΖΙΚΙΩΤΕΣ ΕΚΑΝΑΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣ......Η ΝΑ ΜΗΝ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΛΟΓΩ ΕΠΩΝΥΜΟΥ) ΚΑΙ Ο ΜΕΡΚΟΒΙΤΗΣ ΑΠΟ ΣΚΟΥΛΗΚΑΡΙΑ.

Kapaka Pappas 30 Αυγούστου στις 0:33 μ.μ   To «ΚΑΡΝΑΒΑΛΑΚΙ» του Λεωνίδα Καυκιά δεν είχε εμφάνιση λεωφορείου, ήταν ένα μικρό φορτηγάκι. Η καρότσα ήταν σκεπασμένη με αντίσκοινο, είχε κατασκευασμένες δυο σειρές ξύλινων καθισμάτων για να κάθονται οι επιβάτες. Ο Λεωνίδας τα πρώτα χρόνια δεν είχε δίπλωμα οδήγησης και ήταν «βοηθός» στο αυτοκίνητό του.

Dimos Kafkias 30 Αυγούστου στις 1:30 μ.μ Ο ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΥΚΙΑΣ ΔΕΝ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΠΟΤΕ ΔΙΠΛΩΜΑ ΟΔΗΓΗΣΗΣ.ΠΑΡΟΛΟ ΠΟ
Υ ΑΛΛΑΞΕ ΠΟΛΛΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ ΔΕΝ ΟΔΗΓΟΥΣΕ ΟΥΤΕ Ι.Χ.

Kapaka Pappas 4 Σεπτεμβρίου στις 4:29 μ.μ   Πριν το 1962, ένα παρόμοιο λεωφορείο με εκείνο της Καλεντίνης εκτελούσε το δρομολόγιο ΞΗΡΟΚΑΜΠΟΣ-ΔΙΧΩΜΟΙΡΙ-ΑΡΤΑ. Ήταν το λεωφορείο του Παντελή Δήμου, το οδηγούσε ο ίδιος. Αργότερα το αντικατέστησε με νεότερα που τα οδηγούσε ο Μήτσιο Τζουβάρας.    

Dimos Kafkias  ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΚΩΣΤΑ. ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΤΟ ΕΧΩ.ΑΝ ΤΟ ΒΡΩ ΘΑ ΣΟΥ ΤΟ ΣΤΕΙΛΩ.ΕΧΕΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΡΑΔΟΒΥΖΙ.